Cổng Đền Xuân Đài, xã Nga Thủy thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

Quốc công tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, là vị thống soái có tài năng quân sự tuyệt vời, ngài sinh ngày 10/12/1230 (Mậu Tý) tại xã Tức Mạc. Phù Thiên Trường, tỉnh Nam Định. Mất ngày 05/9/1300 năm Canh Tý. Trần Hưng Đạo tên thật làTrần Quốc Tuấn, con trai thứ ba của Khâm Minh đại vương Trần Liễu- anh cả của Trần Thái TôngTrần Cảnh. Vị anh hùng dân tộc vĩ đại Trần Hưng Đạo đã vào lịch sử, đi vào thế giới huyền thoại, thế giới tâm linh, trở thành vị thánh được toàn thể nhân dân cả nước thờ phụng. Từ Trần Hưng Đạo đến Đức Thánh Trần rồi Đức Thánh Cha, từ một nhân vật lịch sử “bằng da bằng thịt”, đã trở thành vị thánh thiêng liêng được nhân dân Việt Nam thờ phụng.

Công lao to lớn của Trần Hưng Đạo là ba lần chỉ huy quốc dân Đại Việt, cản phá quân xâm lược nguyên mông hung đạo, đánh cho chúng thất điên bát đảo. Trần Hưng Đạo dung mạo hùng vĩ, thông minh hơn người xem rộng biết nhiều, văn võ song toàn, ngài đã dùng cả tâm huyết để lại cho dân tộc ta tư tưởng chính trị tiến bộ và tài chiến lược bất hủ qua các tác phẩm: Bình thơ yêu lược, Vạn kiếp tông li tuyền thư và Hịch tướng sĩ… Luận công ba lần đánh đuổi quân Nguyên Mông, tháng 5/1289 triều đình thời vua Trần Anh Tông phong tặng ngài là Thái sư Thượng Phụ Quốc Công- Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương.

Để ghi nhớ công ơn Ngài có công với dân với nước, ngoài đền thờ chính ở Vạn Kiến, tỉnh Nam Định, nhiều nơi ở trên đất nước ta đã lập đền thờ, trong đó có Đền Xuân Đài, xã Nga Thủy, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Tương truyền tượng Đức thánh Trần Hưng Đạo đang thờ phụng tại đền Xuân Đài do trôi dạt ngoài biển vào được nhân dân dựng Đền thờ. Di tích lịch sử đền Xuân Đài hiện còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị như tượng Đức Thánh Trần, 02 bộ lư hương đồng, cuốn thư hoành phi, bia đá khắc lịch sử hình thành Đền... Di tích lịch sử đền Xuân Đài được xây dựng từ năm 1860 đến năm 1927 và xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2004. Đền Xuân Đài gồm có các hạng mục: Cổng, sân, nhà thờ chính thờ Đức Thánh Trần, nhà thờ mẫu,... Nhà thờ chính thờ Đức Thánh Trần bố trí 3 cung, cung đệ nhất còn gọi cung cấm đặt tượng Ngài, cung đệ nhị thờ Đức ông, cung đệ tam thờ Hội đồng Đức Thánh, bên phải thờ phật, thờ các anh hùng liệt sỹ hi sinh trong Khởi nghĩa Ba Đình, bên trái thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tượng Đức thánh Trần Hưng Đạo trong cung cấm

Một số hình ảnh các Nghi thờ

Lễ hội truyền thống Đền Xuân Đài năm 2018 diễn ra trong 01 ngày 29/9 tức ngày 20/8 âm lịch gồm 2 phần: phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu, diễn văn khai mạc và dâng hương. Phần hội tế lễ của hội tế Làng Hưng Đạo và các bản hội xa gần trong và ngoài huyện. Lễ hội truyền thống Đền Xuân Đài tưởng nhớ Đức Thánh Trần Hưng Đạo diễn ra vào 20/8 âm lịch hàng năm nhằm khơi dậy niềm tự hào dân tộc và phát huy các nét đẹp văn hóa, nghi lễ truyền thống, qua đó tuyên truyền, giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, tri ân công đức to lớn của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc./.